عفونت گوش
عفونت گوش :
قبل از شرح عفونت گوش باید بدانید گوش شامل سه بخش عمده است : گوش خارجی , گوش میانی و گوش داخلی .
گوش خارجی شامل لاله گوش و هرآنچه که ما ظاهرا مبینیم می باشد و از لاله تا پرده گوش بصورت یک کانال ارتباط دارد . گوش میانی بین پرده گوش و گوش داخلی قرار دارد که در آن سه استخوانچه کوچک بصورت یک زنجیره وجود دارد و صدای دریافتی از سطح پرده گوش را به گوش داخلی هدایت میکند . فضای گوش میانی در حالت عادی پر از هواست و این فضا هنگام عفونت گوش از مایعات پرمیشود . گوش داخلی شامل لابیرنت است که اندام تعادل بدن و همچنین حلزون شنوایی در آن قراردارد . نقش حلزون دریافت ارتعاشات صوتی و تبدیل آن به امواج الکتریکی است . عصب شنوایی نیز یکی دیگر از اجزای گوش داخلی است که امواج الکتریکی بوجود آمده را به مغز هدایت می کند .
عفونت گوش چیست؟
عفونت گوش در واقع یک نوع التهاب گوش میانی در اثر باکتری است که هنگام تجمع مایع در پشت پرده گوش اتفاق می افتد. هرکسی ممکن است دچار آن شود ولی کودکان به دفعات بیشتراز دیگران دچار عفونت گوش میشوند. ۵ نفر از هر ۶ کودک در سه سال اول تولد حداقل در یک گوش دچار عفونت گوش میانی میشوند . در هر صورت در بچه ها شایع ترین دلیل مراجعه به پزشک می باشد . نام علمی عفونت گوش اتیت مدیا (OM) است.
نشانه های عفونت گوش ؟
سه نوع اصلی عفونت گوش وجود دارد که هرکدام نشانه های متفاوتی دارد .
=عفونت گوش میانی حاد:
Acute otitis media (AOM) شایع ترین نوع عفونت گوش است که باعث تجمع مایع عفونی در پشت پرده تشده و درد در گوش را بهمراه دارد که به آن اصطلاحا گوش درد می گویند و همچنین کودک ممکن است در پی آن تب هم بکند . تا زمانیکه التهاب و عفونت در حال گسترش باشد درد نیز بیشتر میشود .عفونتها ممکن است تاحد افزایش یابد که منجر به پارگی پرده گوش و خروج آن از گوش شود که در این صورت درد تسکین پیداکرده ولی ترشحات پرکی وجود خواهد داشت .
=عفونت گوش با ترشحات چرکی :
Otitis media with effusion (OME) گاهی اوقات بعد از اتیت میانی حاد اتفاق می افتد و در اثر تجمع زیاد عفونت در پشت پرده , به پرده گوش فشار آورده و باعث پارگی پرده گوش و در نتیجه خروج ترشح از گوش میشود .در انصورت یعنی اینکه پرده گوش سوراخ شده است و باید مراقبت ویژه ای برای ترمیم آن صورت گیرد که ضمن مشاوره با پزشک متخصص , جلوگیری از نفوذ آب به داخل گوش در هنگام استحمام کودک بسیار مهم است .
=عفونت گوش میانی مزمن همراه با ترشح:
Chronic otitis media with effusion (COME)زمانی اتفاق می افت که ترشحات گوش به مدت طولانی وجود داشته باشد و یا مرتبا عود نماید .این عفونتها بر روی شنوایی آنها تاثیر گذاشته و مانع از مقابل با دیگر عفونتها را برای بچه ها سخت تر میکند .
چگونه میتوان عفونت گوش بچه را تشخیص داد:
غالبا عفونتهای گوش میانی قبل از یادگیری زبان رخ می دهد.اگر کودک شما قادر به حرف زدن نبوده و نمیتواند بگوید گوشم مشکل دارد , به علائمی که در زیر عنوان میشود توجه نمایید :
= کشیدن و دست زدن مداوم به گوش
= نق نق زدن و گریه کردن
= بدخوابی و بیقراری
= تب
= خروج ترشحات از گوش
= مشکل شنوایی و پاسخ به صداهای آرام
دلایل عفونت گوش :
معمولا عفونت گوش توسط باکتری و در اثر گلودرد , سرماخوردگی و یا سایر عفونتهای مجاری تنفسی فوقانی رخ می دهد . زمانی که عفونت باکتریایی در مجاری تنفسی فوقانی وجود داشته باشد , همین باکتریها ممکن است از طریق شیپور استاش به گوش میانی گسترش یابد . همچنین ممکن است بعنوان عفونت ثانویه مطرح باشد که در اثر عفونتهای ویروسی مانند سرماخوردگی اتفق بیفتد و باعث تجمع مایع در پشت پرده شود .
بخشهای مجاور دیگری از گوش نیز در عفونت آن نقش دارند . شیپور استاش یکی از اینهاست . شیپور استاش یک لوله ایست که گوش میانی را به بیرون ارتباط می دهد و یک سر آن به گوش میانی و سر دیگر آن به پشت حلق بینی باز میشود .
آدنوئید یا لوزه سوم یکی دیگر از این بخشهای مجاور است . تودهنرمی است که در یالای گلو و درانتهای پشتی بینی و نزدیک شیپور استاش قرار دارد . آدنوئیدها از سلولهای ایمنی تشکیل شده اند و در مقابل باکتریهایی که از دهان وارد گلو میشوند مبارزه میکنند .
چرا بچه ها خیلی بیشتر از بزرگسالان دچار عفونت گوش میشوند ؟
دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد : شیپور استاش در بچه ها کوتاه تر و سطحی تر است و همین باعث میشود مایعات داخل گوش کودکان حتی در شرایط عادی خیلی سخت تر از بزرگسالان خارج شود . وقتی که شیپور استاش در اثر سرماخورگی و یا التهاب مجاری تنفسی و موکوس مسدود میشود , راه خروج مایعات از گوش بسته شده و مایعات پشت گوش از طریق شیپور استاش نمیتواند خارج شود .
سیستم ایمنی در بچه به خوبی بزرگسالان رشد نکرده است و همین امر باعث میشود مقاومت بچه ها در مقابل بیمایها کمتر باشد . آدنوئید یا لوزه سوم بعنوان سیستم ایمنی در مقابل عبور باکتریها از دهان و بینی واکنش نشان میدهد و گاهی اوقات باقیمانده هایی از باکتریهای به دام افتاده در آدنوئید باعث عفونت مزمن میشود که از طریق شیپور استاش وارد گوش میانی میگردد.
با توجه به دلایل فوق شیوع عفونت گوش در بچه ها بیشتر از بزرگسالان است .
ازچه روشهایی میتوان عفونت گوش میانی را تشخیص داد ؟
= با تاریحچه گیری در باره علائم عفونت گوش میانی مانند :درد گوش , گلودرد , سرماخوردگی , بیقرای , بیخوابی و ترشحات گوش و تب و غیره میتوان وجود یا عدم وجود عفونت گوش را حسد زد .
= اتوسکوپ یکی از وسایلی است که با استفاده از آن میتوان به التهاب پرده گوش پی برد .
= تمپانومتری از مهمترین راههای تشخیص در این زمینه می باشد . ادیولوژیست ( کارشناس شنوایی شناسی ) با استفاده از دستگاهی مخصوص بنام تمپانومتر میتواند وضعیت گوش میانی را بررسی نموده و عملکرد گوش میانی بصورت یک منحنی رسم و در اختیار پزشک معالج قرار میدهد .
پیشگیری :
بهترین راه برای پیشگیری ,کاهش ریسک فاکتورهای مربوط آن است. در زیر برخی از راههای کاهش این عوامل خطر آورده شده است . :
= کودکتان را بر علیه سرماخوردگی و آنفلوآنزا واکسینه نمایید .سالی یکبار واکسیناسیون سرماخوردگی را انجام دهید .
= پیشنهاد میشود واکسن پنوموکوک PV13 را انجام دهید و اگر از واکسن PV7 قبلا استفاده نموده اید , درمورد ارتقا آن با پزشکتان مشورت نمایید .
= شستن مرتب دستها میتواند جرمها را از بین برده و از ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوانزا جلوگیری نماید .
= بچه ها را از دود سیگار دور نگهدارید در تحقیقات دیده شده است کودکانیکه در معرض دود سیگار بوده اند , بیشتر به عفونت گوش مبتلا میشوند .
= شیشه شیر را در هنگام خواب از بچه دور نگهدارید و نگذارید با شیشه شیر بخوابد .
= اجازه ندهید بچه ها ی سالم با بچه های مریض , با هم وقتشان را سپری کنند . تا جاییکه ممکن است تماس کودکتان را با هم بازیهای
بیمار او محدود نمایید
